venerdì 12 marzo 2010

Pri -us ed -os

Letro privata

Me skribis:

Kara José,

(...)

Nun me respondas a tua questiono pri la kondicionalo.

En tua frazo "me instalas tubaro kontre incendii, kaze ke uldie (future) eventus/os incendio en mea domo", me opinionas ke la kondicionalo esas plu apta (por la duesma verbo), nam la verbo expresas evento ne-certa; l'unesma verbo, kontree, devas havar la formo dil indikativo (-as), quale tu juste skribis, nam ol expresas ago certa.

To povas semblar kelke stranja, nam maxim ofte ni havas la kondicionalo en amba termini, o l'indikativo en amba termini. Tamen en ica kazo ni havas diversa situeso, e me explikas a tu pro quo.

Tua frazo, per segunvorta analizo, povus semblar ne-logikala, nam:
"kaze ke uldie eventus incendio en la domo, (en ta kazo) me instalas tubaro";
vortope semblas quaze ke tu volas instalor tubaro nur se eventos incendio, ed erste lore, e do, por savar kad instalar o ne, tu, antee, devos vidar l'incendio e, pose, povos instalar la tubaro, do tu instalos la tubaro pos l'incendio!
To evidente esas paradoxo qua ne povas esar la vera senco dil frazo.

Ma ya pro ke tal interpreto esus absurdajo, la logiko igas ni komprenar quala esas la reala senco, qua esas diversa: quoniam* future povus eventar incendio, tu nun instalas tubaro.

Se pro la logiko ni kaptas la reala senco dil frazo, la frazo esas komprenebla e do bone funcionanta.

Ma on povus pensar ke la formo dil frazo ne esas korekta, e kontree ol esas tote korekta, nam ol kontenas parto "tacita" (= H "sobrentendida"), quan omni, ne-koncie ed automate, komprenas, ya pro logiko.
La parto tacita, en ta frazo, esas: "nam ol esus utila".
Do la frazo kompleta esus: "Me instalas tubaro kontre incendii, [nam ol esus utila] kaze ke uldie (future) eventus incendio en mea domo."
E yen l'altra kondicionalo! Ni trovas anke en ica kazo la kondicionalo en du termini dil frazo: "esus utila" / "eventus".

Ma to ne signifikas ke la frazo esas ne-kompleta e ke tu devas kompletigar ol per adjuntar ta parto tacita, nam, quale me dicis, la frazo esas bone komprenebla mem sen ta parto, qua povas restar tacita, pro ke omni quik e facile komprenas la senco.

Do meaopinione la frazo darfas skribesar, tote korekte, tale:

"Me instalas tubaro kontre incendii, kaze ke uldie (future) eventus incendio en mea domo."

Pri tua questiono koncerne manuo-libro pri transvivado, la regulo esas ke por verbi expresanta situesi hipotezala on devus sempre uzar la kondicionalo.

Ne demandez pardono pro la vorti en la Hispana, kontree oli helpas komprenar plu bone l'aferi; anke en tua mesajo pri la podkasto*, tu agis bone adjuntante la texti originala en la Hispana.

Saluti amikala!

Tiberio


José skribabis:

Kara Tiberio.

Me vidabas la diskuto inter tu e BYT. Me sempre hezitas por selektar US od OS en certena frazi, exemple kande me parolas o skribas pri kozo posibla.

Exemple: Me instalas tubaro  kontre incendii, kaze ke uldie (future) eventus/os incendio en mea domo.  Kad eventus od eventos?

Hike me vidas la problemo pri ke la tempo dil unesma frazo esas prezento (me instalas...), e la duesma esas posiblajo (...uldie eventus/os incendio...).

Ma mea matro-linguo igas me tendencar dubitar pri la senco dil frazo. Se me uzus EVENTUS, me parolus pri ke ulo "SUCEDERI'A, SUCEDIERA" (pardonez mea Hispanaji), un posiblajo. Se me uzus EVENTOS, me komprenas to quale SUCEDA o SUCEDERA'), un certajo.

Ta maniero di expresar la ideo di posiblajo en Ido es lo maxim desfacila komprenar da me. Tu imaginez ke tu devas skribar manuo-libro pri transvivado dum acidenti. Quale tu expresus la situeso pri to quo povus eventor e quale quik agor?

Kordiale
Jose Cossio


L’autoro di ca letro donis a me la permiso por la publikigo di ol che ca blogo*.

Nessun commento:

Posta un commento