giovedì 18 marzo 2010

Pri "Hispana-parolanto"

Letro privata

Me skribis:

Kara José,

me recevis tua letro, e lektis la diskuto en Parolez Ido.

L'afero esas kelke komplexa e diskutebla, ma me dicos a tu mea vidpunto.

L'expresuro "parolar Hispane" esas certe korekta, quale me dicis pasintafoye:

[Koncerne "Hispane", tamen, me devas dicar ke ol esas uzebla, nam ol esas adverbo qua signifikas "en la Hispana", quale on dicas "okazione" (= "en la okaziono"), "nokte" (= "dum la nokto"), "pede" (= "per la pedi"), "hazarde" (= "pro hazardo"), e. c.
On darfas formacar tal expresuri per adverbi.]

Altra afero esas kompozar vorto per adverbo.

En la KGD esas listo di 6 klasi di vorti kompozita, quale tu remarkigis, e ta listo ne previdas kompozado per adverbi.
Me devas dicar ke to segun me esas kelke stranja, nam en Esperanto on darfas kompozar per adverbi. Certe Ido ne permisas omna posiblaji qui existas en Esperanto, por evitar situesi kaosatra en certena kazi.

Irgamaniere hike l'afero esas solvebla, meaopinione, tale:

ni darfas dicar "parolar la Hispana", e "la Hispana" signifikas "la Hispana linguo", segun preciza indiko skribita en la KGD (chapitro titulizita "Propra nomi", paragrafo 22);

do la vorto "Hispana" ca-kaze havas valoro di substantivo e ne di simpla adjektivo, nam ol equivalas "Hispana (linguo)" ed indikas kozo (linguo);

pro to ol darfas uzesar por formacar vorto kompozita apartenanta al 2ma klaso (substantivo kun verbo);

ma atencez to: la vorto "Hispana" indikas la linguo, kontre ke la vorto "Hispano" indikas persono Hispana, quale on explikas en la paragrafo 22 quan me mencionis supere;

do la vorto "Hispana", qua povas konsideresar kom substantivo (= "Hispana linguo"), tamen ne darfas recevar la dezinenco -o por ne konfundesar a persono;

pro lo dicita, la vorto kompozita korekte, meaopinione, esas "Hispana-parolanto", de "Hispana-parolar", qua esas, mem se ol ne semblas, apartenanta al 2ma klaso (substantivo kun verbo);
nam, quale "parto-prenar" (= "prenar parto"), on havas analoge "Hispana-parolar" (= "parolar la Hispana");
ol semblas vorto kompozita per adjektivo e verbo, ma reale ol esas kompozita per substantivo e verbo, nam, quale me explikis, hike "Hispana" equivalas "Hispana linguo"; e, fakte, en la chapitro "Kompozado" dil KGD (noto 3) ed en la chapitro "La kompozaji e la sufixi" (en texto da Couturat) on repetas ke la kompozaji esas abreviuri; e do la vorto "Hispanaparolar" povas konsideresar kom abreviuro di "Hispanalinguoparolar", qua esas "parolar la Hispana linguo" ed unionas substantivo kun verbo exakte quale la ja dicita "parto-prenar" = "prenar parto";

se on konsideras la tota vorto "parolanta" kom adjektivo, ta-kaze "Hispana-parolanta" esas vorto kompozita dil 3ma klaso, e se on konsideras la formo "parolanto", do kom substantivo, la vorto kompozita apartenas al 1ma klaso; ma irgakaze to ne chanjas la rezultajo.

Evidente on tote darfas omisar la vokalo dezinenca: "Hispan-parolanto".

Me anke lektis pri dubito ka radiko esas adjektival o substantivala, e me volas klarigar afero:

en Ido on ne distingas inter radiki adjektival o substantivala, on distingas inter radiki verbal o nomala (o plu juste verbal o ne-verbala): l'expliko di to trovesas en la chapitro "Procedi di vortifado" dil KGD, en la parto pri la "Radiki";
la radiki qui indikas enti, objekti o qualesi esas nomala (o ne-verbala) e povas genitar sive substantivi sive adjektivi; e, fakte, anke en la chapitro "Adjektivo qualifikanta" dil KGD, en la noto (1), on parolas pri radiko nomala;

do "Hispan-" esas radiko nomala (ne-verbala), qua povas genitar adjektivo o substantivo, segun la kazi.

(...)

Saluti amikala!

Tiberio


José skribabis:

Kara Tiberio:

Me volus ke tu lektez la diskuto nuna kun sioro Takata en la reto Parolez Ido, pri qua es la maxim korekta maniero por dicar ke persono qua parolas certena linguo es, exemple, Hispane-parolanto o Hispano-parolanto. Pro ke ta questiono es la problemo pri la nomo dil grupo ube on docas (od on intencas) Ido a Hispano-parolanti.

Sioro Takata sustenas ke lua propra maniero es tote korekta surbaze ke se ulu parolas la Hispana linguo, lore ta ulu parolas Hispane.

Ka adverbo darfas soldesar ad altra radiko por vorto kompozata quale olti quin me dicis a tu?

(...)

Kordiale
Jose


L’autoro di ca letro donis a me la permiso por la publikigo di ol che ca blogo*.

Nessun commento:

Posta un commento