De la forumo "posta_Mundi" (msj. n. 4769)
L'originala mesajo n. 4769 esas bilingua. Hike aparigesis nur la parto en Ido. Por lektar la mesajo originala, on povas irar direte al texto dil forumo:
http://es.groups.yahoo.com/group/posta_Mundi/message/4769
Gaël skribabis en "linguolisto" (mesajo 3657
http://tech.groups.yahoo.com/group/linguolisto/message/3657):
[...]
Pri l'altra temo : Se vu intencis per "dicabis" nur l'anteeso di la dicar relate la sendo dil mesajo da Herder, takaze la korekta formo esis "dicis".
Nam en Ido la regulo esas ke on uzas en subordinita propoziciono (nedireta diskurso) la sama tempo e modo quan on uzus en chefa propoziciono (direta diskurso) (KGD). To signifikas ke on ne devas agar quale en la romanala lingui (F, H, I exemple) ma kontree quale en la Rusa. Exemple dil KGD :
- il dicis ke il skribas ; il dicis : "me skribas". (samtempeso di la skribar e di la dicar)
- il dicis ke il skribis hiere a vua matro ; il dicis: "me skribis hiere a vua matro". (anteeso di la skribar relate la dicar)
- il dicis ke il ja skribabis dufoye ante recevar respondo ; il dicis : "me ja skribabis dufoye ante recevar respondo". (anteeso di la skribar relate la recevar)
Do se l'ago di la propoziciono subordinita esas ante l'ago dil chefa propoziciono, on uzas la pasinto simpla (-is) e ne la formo kun -ab-.
Me komprenis pro quo vu uzis la formi per -ab- pro quo en la Franca, ni havas simila regulo (la uzo dil tempi esas kelke diferanta en H. ed en F. ma esas ofte simila). Ma en Ido, la regulo esas diferanta. On povas remarkar en l'exemplo di la KGD ke en la kazo ube esas formo kun -abis-, existas verbo "recevar" pri qua la verbo kun -abis- esas antea. Fakte, l'anteeso di "skribabis" ne esas relate "dicis" ma relate "recevar".
Do en la frazo:
"l'unesma punto, balde klarigesis da Herder per la KGD, malgre ke on dicabis a me sonjir tal rarajo", "dicabis" devabus esar "dicis" por intencar l'anteeso di "dicis" relate "klarigesis".
[...]
Me skribis:
Tote kontree, en la hika frazo, la vorto "dicis" indikus la samtempeso e ne l'anteeso.
La regulo di la tempi supere mencionita trovesas en la chapitro "Tempi e modi" di la KGD, paragrafo 131 (l'unesma paragrafo dil chapitro):
"on uzas en propoziciono subordinita (nedireta diskurso) la sama tempo e modo quan on uzus en chefa propoziciono (diskurso direta)."
Do ca regulo parolas pri diskurso nedireta e diskurso direta; ma, ube esas la diskurso en la frazo da Partaka?
Ta regulo dil KGD ne relatas OMNA propozicioni subordinita, ma NUR la propozicioni subjekta od objekta, t. e. la propozicioni qui konstitucas subjekto o komplemento direta, ne irga komplementi, quale on deduktas del exempli skribita quik pose, qui esas exempli di propozicioni objekta o subjekta:
"Ex. : il dicis ke il skribas (1) (il dicis : me skribas);
il dicis ke il skribis hiere a vua matro (il dicis : me skribis, e. c.);
il dicis ke il ja esis skribinta o : skribabis dufoye ante recevar respondo il dicis : me ja esis skribinta o skribabis, e. c.;
[...]"
Me trovis en la KGD plura exempli di frazi qui ne sequas ta regulo, evidente pro ke oli ne konstitucas komplementi direta, ma altra komplementi, exemple komplementi tempala;
me selektis la suba exemplo pro ke ol esas ta qua maxim bone klarigas l'afero; ol trovesas en la sama chapitro, ma plu sube, en la paragrafo 137, e relatas la difero inter la formo adjektivala ed adverbala di la participi, do altra temo, ma ol esas utilega anke klarigar nia kazo:
"[...]
Ma en : la viro vidis cigno natanta sur la lago; nur la formo adjektivala devas uzesar, pro ke la koncernato (cigno) ne esas subjekto. Se, en ica exemplo, ni dicus : natante (sur la lago), la senco esus tote altra, nam lore la frazo equivalus : la viro vidis cigno, dum ke il (la viro) natis sur la lago. Por ica lasta senco esus plu bona dicar : natanta o natante sur la lago, la viro vidis cigno."
Or, pri nia kazo, se la frazo "la viro vidis cigno, dum ke il (la viro) natis sur la lago" equivalas "natante sur la lago, la viro vidis cigno", to signifikas ke la viro vidis samtempe kam il natis: la du agi esas samtempa; do pro quo on ne uzas la formo "natas" vice "natis" en l'expresuro "dum KE il natis"? Pro quo ne -as quale on expektus pro la regulo dil paragrafo 131?
Pro ke "dum ke..." esas komplemento tempala e ne komplemento direta.
Nu, en la frazo da Partaka, "malgre ke..." ne esas komplemento direta, ma komplemento grantala, e pro to ol ne sequas la regulo dil paragrafo 131.
Se on dicus:
"l'unesma punto, balde klarigesis da Herder per la KGD, malgre ke on dicis a me sonjir tal rarajo"
to signifikus ke l'ago klarigar e l'ago dicar esas samtempa, same kam l'ago vidar e l'ago natar dil altra exemplo. Kontree, en la frazo da Partaka, l'ago dicar esas antea relate l'ago klarigar, e do, por expresar ica anteeso, on devas dicar:
"l'unesma punto, balde klarigesis da Herder per la KGD, malgre ke on dicabis a me sonjir tal rarajo".
Pro ca motivi, klareskis ke la frazo da Partaka esas tote korekta.
Kordiale,
Tiberio
L'originala mesajo n. 4769 esas bilingua. Hike aparigesis nur la parto en Ido. Por lektar la mesajo originala, on povas irar direte al texto dil forumo:
http://es.groups.yahoo.com/group/posta_Mundi/message/4769
Gaël skribabis en "linguolisto" (mesajo 3657
http://tech.groups.yahoo.com/group/linguolisto/message/3657):
[...]
Pri l'altra temo : Se vu intencis per "dicabis" nur l'anteeso di la dicar relate la sendo dil mesajo da Herder, takaze la korekta formo esis "dicis".
Nam en Ido la regulo esas ke on uzas en subordinita propoziciono (nedireta diskurso) la sama tempo e modo quan on uzus en chefa propoziciono (direta diskurso) (KGD). To signifikas ke on ne devas agar quale en la romanala lingui (F, H, I exemple) ma kontree quale en la Rusa. Exemple dil KGD :
- il dicis ke il skribas ; il dicis : "me skribas". (samtempeso di la skribar e di la dicar)
- il dicis ke il skribis hiere a vua matro ; il dicis: "me skribis hiere a vua matro". (anteeso di la skribar relate la dicar)
- il dicis ke il ja skribabis dufoye ante recevar respondo ; il dicis : "me ja skribabis dufoye ante recevar respondo". (anteeso di la skribar relate la recevar)
Do se l'ago di la propoziciono subordinita esas ante l'ago dil chefa propoziciono, on uzas la pasinto simpla (-is) e ne la formo kun -ab-.
Me komprenis pro quo vu uzis la formi per -ab- pro quo en la Franca, ni havas simila regulo (la uzo dil tempi esas kelke diferanta en H. ed en F. ma esas ofte simila). Ma en Ido, la regulo esas diferanta. On povas remarkar en l'exemplo di la KGD ke en la kazo ube esas formo kun -abis-, existas verbo "recevar" pri qua la verbo kun -abis- esas antea. Fakte, l'anteeso di "skribabis" ne esas relate "dicis" ma relate "recevar".
Do en la frazo:
"l'unesma punto, balde klarigesis da Herder per la KGD, malgre ke on dicabis a me sonjir tal rarajo", "dicabis" devabus esar "dicis" por intencar l'anteeso di "dicis" relate "klarigesis".
[...]
Me skribis:
Tote kontree, en la hika frazo, la vorto "dicis" indikus la samtempeso e ne l'anteeso.
La regulo di la tempi supere mencionita trovesas en la chapitro "Tempi e modi" di la KGD, paragrafo 131 (l'unesma paragrafo dil chapitro):
"on uzas en propoziciono subordinita (nedireta diskurso) la sama tempo e modo quan on uzus en chefa propoziciono (diskurso direta)."
Do ca regulo parolas pri diskurso nedireta e diskurso direta; ma, ube esas la diskurso en la frazo da Partaka?
Ta regulo dil KGD ne relatas OMNA propozicioni subordinita, ma NUR la propozicioni subjekta od objekta, t. e. la propozicioni qui konstitucas subjekto o komplemento direta, ne irga komplementi, quale on deduktas del exempli skribita quik pose, qui esas exempli di propozicioni objekta o subjekta:
"Ex. : il dicis ke il skribas (1) (il dicis : me skribas);
il dicis ke il skribis hiere a vua matro (il dicis : me skribis, e. c.);
il dicis ke il ja esis skribinta o : skribabis dufoye ante recevar respondo il dicis : me ja esis skribinta o skribabis, e. c.;
[...]"
Me trovis en la KGD plura exempli di frazi qui ne sequas ta regulo, evidente pro ke oli ne konstitucas komplementi direta, ma altra komplementi, exemple komplementi tempala;
me selektis la suba exemplo pro ke ol esas ta qua maxim bone klarigas l'afero; ol trovesas en la sama chapitro, ma plu sube, en la paragrafo 137, e relatas la difero inter la formo adjektivala ed adverbala di la participi, do altra temo, ma ol esas utilega anke klarigar nia kazo:
"[...]
Ma en : la viro vidis cigno natanta sur la lago; nur la formo adjektivala devas uzesar, pro ke la koncernato (cigno) ne esas subjekto. Se, en ica exemplo, ni dicus : natante (sur la lago), la senco esus tote altra, nam lore la frazo equivalus : la viro vidis cigno, dum ke il (la viro) natis sur la lago. Por ica lasta senco esus plu bona dicar : natanta o natante sur la lago, la viro vidis cigno."
Or, pri nia kazo, se la frazo "la viro vidis cigno, dum ke il (la viro) natis sur la lago" equivalas "natante sur la lago, la viro vidis cigno", to signifikas ke la viro vidis samtempe kam il natis: la du agi esas samtempa; do pro quo on ne uzas la formo "natas" vice "natis" en l'expresuro "dum KE il natis"? Pro quo ne -as quale on expektus pro la regulo dil paragrafo 131?
Pro ke "dum ke..." esas komplemento tempala e ne komplemento direta.
Nu, en la frazo da Partaka, "malgre ke..." ne esas komplemento direta, ma komplemento grantala, e pro to ol ne sequas la regulo dil paragrafo 131.
Se on dicus:
"l'unesma punto, balde klarigesis da Herder per la KGD, malgre ke on dicis a me sonjir tal rarajo"
to signifikus ke l'ago klarigar e l'ago dicar esas samtempa, same kam l'ago vidar e l'ago natar dil altra exemplo. Kontree, en la frazo da Partaka, l'ago dicar esas antea relate l'ago klarigar, e do, por expresar ica anteeso, on devas dicar:
"l'unesma punto, balde klarigesis da Herder per la KGD, malgre ke on dicabis a me sonjir tal rarajo".
Pro ca motivi, klareskis ke la frazo da Partaka esas tote korekta.
Kordiale,
Tiberio
Nessun commento:
Posta un commento